10.01.2015

Tuhfətu'l-İxvan [1473] Sözlüy̆ündə Türkcə Ay Adları

Tehran'da Kitābxānə-i Məclis-i Millī'də saxlanılan 210792 №'lu toplu sözlük içində yer alan, Köçdən 878 / Doğuşdan 1473 ilində yazılmış olan Tuḥfətu'l-İxvān adlı Farsca-Türkcə qarşılıqlı sözlükdə [yarpaq: 178b/179a] Türkcə ay adları qarşılıqları belə verilmişdir: İlçağ (mövsüm) adlarına 'ilk-orta-soŋ' öŋlükləri əklənərək doğal və qullanışlı bir ay adı düzgəsi qurulmuşdur. İlçağ adları üçün bugün Azərbaycan'da yaşadığı kimi 1-ci fəsil "yaz", 2-ci fəsil "yay", 3-cü fəsilsə Anadolu'da yaşadığı kimi "güz" deyə adlandırılmışdır.

I. Yaz Ayları (ماههای بهار):
[1] Fərvərdīn (فروردین) = İlkyaz Ay*
[2] Ordibəhişt (اردیبهشت) = Ortayaz Ay
[3] Xurdād (خرداد) = Soŋyaz Ay

II. Yay Ayları (ماههای تابستان):
[4] Tīr (تیر) = İlkyay Ay
[5] Murdād (مرداد) = Ortayay Ay
[6] Şəhrīvər (شهریور) = Soŋyay Ay

III. Güz Ayları (ماههای پاییز):
[7] Mihr (مهر) = İlkgüz Ay
[8] Ābān (ابان) = Ortagüz Ay
[9] Āz̄ər (آذر) = Soŋgüz Ay

IV. Qış Ayları (ماههای زمستان):
[10] Dəy (دَی) = İlkqış Ay
[11] Bəhmən (بهمن) = Ortaqış Ay
[12] İsfənd (اسفند) = Soŋqış Ay